Kukku

Lus aşxaris dzov me gar. Dzovin cotin sar me gar. Sarin kelxun kağ me gar. Kağin meçe ked me gar. Kedin apin dzar me gar. Dzarin dalin al cincuğk me gar. Cincuğkin anune Kukku er. Kukkuyin pune şaaad heru er.

Kağin meçe Kukkuyin tsene çimanoğ mart u genig, dağa u ağçig, halivor u barav menatsadz çer. Ama Kukkuyin anuş tsene imanoğnun oç mege, anu meg or men al elli, desadz çuner. Kukkun, ‘tsene gar inke çgar’ meg cincuğk men er. Ali al emmen hoki hosa hona Kukkuyin vaan xosir gu.

Mege gaser ergu metre boy uni. Mege gaser erand cermag soy uni. Mege gaser aşiğa şad kef uni. Mege gaser dartliya  merağ uni. Asman gaseni aman gaseni ama emmenn al Kukkuyin şad haz geneni.

Kağetsik; "Kukkun gançelu arde ertal bidi" gaseni. "Hayde ertak mani mani, Kukkuyin axtevik oç" gaseni. Ça na "açvetsed luse, ocağid muxe gerta" gaseni. Ça na "dzungid takate, ardid barakate gerta" gaseni. 

Hakveniye kağin, teve gatsin pernoğe sarn i ver, perg pernoğe ardn i ver gertar. Çay unnoğe çay kağuş, xod unnoğe xod kağuş, hund unnoğe hund tsanuş, sadir unnoğe sadir sadruş gertar. Emmenn al arakage partsenalu, karğaniye kağtsenalu danan kelleni, arde pobeni, taduşi gepçeni gu.

Aner ardin tadele Kukkun anuş tsenove gançuşi gepçir gu. Kukkuyin xağiye tadoğnun hama şunç bidanar şunç, çur bidanar çur gellir. Taduşan nağeni, kernikniye mağeni hana Kukkun gu kar gançer gu. Paniye tetevtsener, eresniye dzidzağesner gu.

Çaye çay, arde xod, dzile lazut gu dar. Gove gat, sare pad, adzuke şad gu dar. Dzevağe tux, mağule yux, kede tsug gu dar. Kağetsik al hedru tadeni, hedru gudeni. Anu hama al kağin anune Gor tiyadzuneni. Gor’in emmen hoki xendalov, dzidzağelov, erand erand gabrir gertar.

Modig kağerun oç megin as kağis bes soy abrum çgar.  Kağetsets apvenun hoğ, kumerun gov, açvenun al lus çgar. Kağerun inçu go emmenn al ağayin ape antsadzer. Kağetsik ağayin mode panvor ağadzeni.  Ağayin hama emmen pan soyer ama ali al serdin xoç me gar. Ağan emmen şe im elli guzer. Açvetsov desnelu hoğ, mode pobelu gov uner, ali al herkel çer. Apun çelloğ me me Gor’e menatsadzer, an al arnuş guzer.

Ağan emmen or kağetsets apnan kağe arnuşi hama inç enim, inç çenim deyi medorer gu. İnç xadik poğ guzek na dam gaser ama kağetsik ali al Gor’e dzaxel çeni.  “Mezi poğ çbidi meg mezi herkik gu” gaseni. Ağan meg or me, Gor’in oğnukan kağn i var put enele: “İnç enim, inç çenim. İsa kağes im serdis dard ağav. İsa martikes inçi asxadik soy tadin gu, asxadik soy gabrin. İnç u enoğ enoğum yes isa kağes arnoğum’ asats inknuinke. An asman xosele Kukkun gançuşi gebav. Arderun tadoğ kağetsik  al Kukkuyin hede gançetsin, boloketsin, xexencatsin.

Ağan as panes desav hana inknuinke “kagetsi as panes” asats. Keloxn i ver bolokets. Dağnu dağe terçadets. Hedev nestav medoruşi gebav: “Kağetsets kelxvenun xelke, dzengvenun takate, açvenun luse emmenn al Kukkuyin tsenan gu ka. En çağe Kukkuyin ta pernim, kağetsik al pan man enel çigarin. Ardiye tsaxud, campanin mağlud gelli. Yes al gertam himi devadzis gesan al kiç kinov garnum apvenun kağe.”

Ağan Kukkuyin pernoğer ama Kukkuyin inçak himi aşxaris zatn ook desadz çuner. İnke usti kednoğer. “Kukkuyin dağe kednu kednu çadun kednu gu” asats inknuinke.

Ağan çaduyin mode kenats metkine asats. Çadun as panes şad haz aav. Ağayin asats ta: “Yes şad barventsa, Kukkuyin pernel çigarim. Yes Kukkuyin dağe kednoğum, tuk pernoğek. Ama mertsenoğ çek. Kukkun indzi devoğek yes anu sirde udoğum, ali araçi bes erand ağçig tarnoğum.” Ağan al: “Yes Kukkutsan xalesim hedev anu inç ağadza indzi çbidi. İnçu enoğes aa” asats.

Çadun tsaxudn i ver kenats. Umets çkidanelu dağnukan, umets çkidanelu xoder kağets. Apun xodiye medz cugalm i var lellets. Umets çkidanelu meg axporan arevadz çurin meçe xodiye xaşuşi gebav. Xodiye xaşele umets çimatsats lizvov duvaner gartats. “assseeeyyy çuuriiii kukumentore uuure…” Çure yepelav hedev giyage antsav. Çurin meçe araç kedin meçi tsuge, sarin kelxun tsune, dzarin vrayi pale, karin vrayi kale; hedev al tseğkin vrayi gadun, gadvin modi yavrun, campanun meç herun, cincuğknun meç Kukkun desevetsav.

Kukkuyin dağe sorvetsan hedev ağayin martike şirde lertiye, tenage apiye, tevange usiye  arin campa elan. Çaduyin astadz dağe kedan. Kukkun inçak terteradz şirde vran tsketsin. Kukkun inçu tsen uni gorçets, bolokets. Dzare imats, sare imats, kede imats, kare imats, serdis meçi vare imats; mart u genig, dağa u ağçig, halivor u barav zatn ook imats oç.

Martike Kukkun peyin çaduyin devin. Kukkuyin desav hana çadun şad haz aav ama Kukkuyin emmedeni giyav oç.  “İsa ter şad bidziga. İsu sirde indzi ağçig tartsenuşi herkel çi. Yes isu kiç me medzentsnoğum andi hedev udoğum” asats. Çadun Kukkuyin; ergen dzarin kyokan, dzovin dagi hoğan, serdin meçi keşutunan, kelxun meçi medoğuman al aveli xore dağ me bahets. 

Megal hakvan Gorinoke ali tez me pan kenatsin, taduşi geban. Tem al anguçniye Kukkuyin tsene bed gener. Bed ayin, bed ayin ama oç u mege Kukkuyin tsene imats oç. Araç mege erese gaxtskets, hedev megale, hedev al megale. İnçak igun, aşnan derebniye vatoğ dzarerun bes emmen hokets erese gax engav. Megal hakvan ergu yerek hoki ardn i ver kenats oç, al megal hakvan çors hink hoki, al megal hakvan al kağetsets şade ardn i ver kenats oç.

Gore megal kağerun lemanuşi gebav. Ağan: “Kiç menats, asman ta erta ergu yerek oru meç arnoğum apvenun ardiye. Hem yes ertoğ uzoğ çim aner egoğ dzaxoğun” gaser, baxin dagnan dzidzağelov. Kağin meçe; dzilu dzağig, xiyaru lilig, lazdi hadig, garmi muyig menats oç. Kağin meçe; çaye kağoğ, ardin tadoğ, xoron xağoğ, xağ me asoğ  menats oç. Kağin meçe; cagade pats, keloxe parts, tuşe garmi, lusod açvi zatn ook menats oç; meg hokitsan turs.

Anu anune Zartun’er, Açveniye heluner. Kelxun maze zeytuner. Kağin meçi emmenu xelkvor dağaner. Zartun’ e: “Galaş ağav, çax ağav, şuk menats oç şok ağav, emmen or gançets u kez himi anu inç ağav” asats inknuinke. Hedev al hede tiyets: “panin meçe pan go, ardin meçe gov go, isa panes sorvelu im serdis pağutun çgo.”

Zartun’e kağin inçu dağa go joğvets: “Engerner! Kukkun emmen abril gançuşi gepçi gu. İnçak aşunn al gimatsvi tsene. Ter amar ağadz ça. Kukkuyin tsene gedretsav. As panis meçe pan me go. Kukkuyin tsene gedretsav hedev kağes inç hal eyev desnek gu. Himi inçu enoğ enoğuk, kağes isa dardas xalesoğuk” asats.

Mege asats: “Meg dağayik mezi inç bidi.” Mege asats: “Hedev kukam ertam kunellim himi” Mege asats: “sarin xiyap me giyav.” Mege asats: “Tsvonets avci me merav.” Mege asats: “haloğ tsunin dage menats.” Mege asats: “Aşiğ unir hede kenats.”  Zartunn al asats ta: “Asman ağav. Aman ağav. Kelxvenus medz pan ağav. Himi geses sarn i ver, geses ardn i ver, geses kağernuk, geses şahernuk, geses lernuke, geses ternuke, emmen dağ bededoğuk. Emmen dzag putenoğuk. Emmen açvets desadze desnoğ, emmen angeç imatsadze imanoğuk. Kukkuyin kelxun inç pan egadza sorvoğuk. Megal şapat ali hosa joğvevoğuk ”

Megal şapate eyev ali joğvevetsan. Mege asats: “Ağa desa Gor e arnoğum gaser.” Mege asats: “Çadu desa sirde udoğum gaser.” Mege asats: “Şirde desa şirdin vran tebur gar.” Mege asats: “ Dune desa meçe çaşit depur gar.” Zartunn al asats ta: “Himi inç elluşe hasketsak ta? Ağan çaduyin hede mem ağav, Kukkuyin hedra paxtsutsin. Mege kağe arnoğa, mege ağçig tarnoğa.”

Zartun’in astadznun hedev, mege dzarin kelxan, mege tseğkin meçnan, mege kedin karan, mege entu saran çaduyin hedkin hede ertuşi geban.  Çaduyin hede kağduts kağduts Kukkuyin bahats dağe egin. Çadun Kukkuyin, ture umets çimanelu duvatsov patsvoğ meg karandzavi me bahadz uner. Duvan gartats u ture pats aav hedev, dağake hedvenun piyadz şirde çaduyin vran tsketsin. Çadveniye şirdan xalesel çigareni. Anu hama çaduyin şirdov dzari me gabetsin. Kukkuyin xalesetsin. Kukkun: “Dağaker tsezman inçime guzim. İndzi ta haz genek umets inçi lemanim gu asek oç. Ça na ali indzi kednun u pernin gu” asats. Hedev al erginkn i ver partsentsav.

Kukkuyin tsene imatsin hana Gorinoke keş meg niyazan zartadzi bes ağan. “Kez mezi inç ağav” astin inknuinke. Ama inç elluşe kidanal çgartsin. Ali xendalov dzidzağelov abruşi geban. Zartunn u dağake Kukkuyin meg xalesetsak astin ana kağin zatn ook anots avdats oç. İnçi ta? Desak hana inçi lemanir gu Kukkun astek hala? astin kağetsik. Aner al: “Meg cincuğk mincuğk desak oç.  Arakagi bes çaragdadz cermag lus me desak, al al inçik ça” astin.

 Mahir Özkan

 Gor Dergisi Sayı 2 Bahar 2015