Xasuda

Tevhide Turan (Noran)'dan geleneksel yemek tarifi

Malzemeler(4kişilik):

Su, un, tuz,  şeker, tereyağı

Yapılışı:

2 su bardağı un 6 bardak su ile tencerede karıştırılır. Soğuk suda un açıldıktan sonra kısık ateşte muhallebi kıvamına gelene kadar kaynatılır; bu esnada 1 çay kaşığı tuz katılır. Kaynamaya başladıktan sonra 1 su bardağı şeker ilave edilir. Tabaklara alındıktan sonra başka bir tavada kızdırılmış olan tereyağı xasudanın üzerinde gezdirilir.

Hemşin coğrafyasında köy yerleşimin çok daha yoğun olduğu zamanlarda kıt kaynaklarla karşılanan bir tatlı ihtiyacı ’xasuda’. Zira içerdiği malzemeler her ekonomik düzeyde insanın ulaşabileceği kolaylıkta. Maddi imkânların çok sınırlı olduğu, kent merkezlerine ulaşımın da dağ yollarından yaya olarak yapılabildiği o dönemlerde bahçeden kısıtlı miktarda çıkıp, kış aylarında serenderlerde saklanan yiyeceklerin yetersizliği böylesi seçenekler yaratmaya zorluyor insanları.  

Özellikle kış aylarında çay ve bahçe işlerinin olmaması, aynı zamanda kolay olduğu kadar ucuz olması sebebiyle tercih edilen bir tatlı oluyor o zamanlarda xasuda. Annemin ’fukara tatlisidur dee’ diye tabir ettiği bu tatlı aslından tercihten çok özellikle ramazan ayında baklava yapamayacak kadar fakir olan ailelerin tek alternatifi de aynı zamanda. Zira özü itibariyle muhallebiden çok da farklı olmayan bu tatlıya süt yerine, ’yokluktan’ su koyuluyor.

Genellikle büyük kazanlarda yapılan bu tatlının dibini sıyırmak da her devirde olduğu gibi o zamanlar da çocuklar için eğlenceli bir oyuna dönüşüyor. Bir gün yine kendilerine babaanneleri tarafından bahşedilen bu eğlencenin tadını çıkaran annemin dayı kızları Gülnaz ve Hilal kapının önünden geçen bir hala tarafından uyarılıyor: “Ka kezler, dibini yemayun düğününüzde kar yağar.” Bu çarpıcı uyarı kızlardan Hilal’i caydırmaya yeterken, kardeşi Gülnaz duruma muzipçe bir çözüm önerisi getirerek kardeşini rahatlatıyor: “Ye hilal ye! Şemsiyemuzi tutacağuk…”

Görkem Turan (Noran)

Gor Dergisi Sayı 2 Bahar 2015