ŞİMDİKİ ZAMANIN HİKAYESİ
Şimdiki
Zamanın Hikayesinde Olumlu:
Bu kipte ekeylem Türkçe'ye
...idim,...iyordum. olarak çevrilebilir. İngilizcede imperfect olarak geçen bu
kip geçmişte bir süreklilik ifade eder.
at ore hivant e: o gün hastaydım vor dağ edi: neredeydin an er: o idi
gartuş guze: okumak istiyordum gartaki gu: okuyorduk vov eki: kimdiniz
|
|
Krel
/ Kiruş
Yazmak
|
Sorvil
/ Sorvuş
Öğrenmek
|
Xağal
/ Xağuş
Oynamak
|
|
Yes
Ben
|
ki(r)e
gu
yazıyordum
|
sorve
gu
öğreniyordum
|
xağa
gu
oynuyordum
|
|
Tun
Sen
|
ki(r)edi
gu / ki(r)egudi yazıyordun
|
sorvedi
gu / sorvegudi öğreniyordun
|
xağadi
gu / xağagudi oynuyordun
|
|
An
O
|
ki(r)er
gu / ki(r)egur yazıyordu
|
sorver
gu / sorvegur öğreniyordu
|
xağar
gu / xağagur oynuyordu
|
|
Me(n)k
Biz
|
ki(r)aki
gu / ki(r)aguki yazıyorduk
|
sorvaki
gu / sorvaguki öğreniyorduk
|
xağaki
gu / xağaguki oynuyorduk
|
|
Tuk
Siz
|
ki(r)eki
gu / ki(r)eguki yazıyordunuz
|
sorveki
gu / sorveguki öğreniyordunuz
|
xağaki
gu / xağaguki oynuyordunuz
|
|
Aner
Onlar
|
ki(r)eni
gu / ki(r)eguni yazıyorlardı
|
sorveni
gu / sorveguni öğreniyorlardı
|
xağani
gu / xağaguni oynuyorlardı
|
an oxtere yes maktap gerta: o zamanlar
ben okula gidiyordum (ertal fiili
sesli ile başladığı için ‘gu’ eki
fiilin önüne ‘g’ olarak gelmiştir.
Yani erta gu yerine gerta olmuştur. ‘g’ eki sesli harfle başlayan fiillerin çoğunda Hemşincede de
Ermenicede olduğu gibi başa gelmektedir. örn: axtuş: yenmek, gaxte: yeniyordum.
asuş: söylemek, gase: söylüyordum vb.)
tun garkevedi gu: sen evleniyordun
Şimdiki
Zamanın Hikayesinde Olumsuz:
olumsuz yapılırken ç eki ekeylemin
önüne gelir.
at ore hivant çe: o gün hasta değildim an dağ çedi: orada değildin la çer: ağlamıyordu
|
|
Krel
/ Kiruş
Yazmak
|
Sorvil
/ Sorvuş
Öğrenmek
|
Xağal
/ Xağuş
Oynamak
|
|
Yes
Ben
|
ki(r)e
çe
yazmıyordum
|
sorve çe
öğrenmiyordum
|
xağa
çe
oynamıyordum
|
|
Tun
Sen
|
ki(r)e
çedi
yazmıyordun
|
sorve çedi öğrenmiyordun
|
xağa
çedi
oynamıyordun
|
|
An
O
|
ki(r)e
çer
yazmıyordu
|
Sorve çer
öğrenmiyordu
|
xağa
çer
oynamıyordu
|
|
Me(n)k
Biz
|
ki(r)e
çaki
yazmıyorduk
|
sorve çaki
öğrenmiyorduk
|
xağa
çaki
oynamıyorduk
|
|
Tuk
Siz
|
ki(r)e
çeki
yazmıyordunuz
|
sorve çeki öğrenmiyordunuz
|
xağa
çeki oynamıyordunuz
|
|
Aner
Onlar
|
ki(r)e
çeni
yazmıyorlardı
|
sorve çeni öğrenmiyorlardı
|
xağa
çeni
oynamıyorlardı
|
probleme inça hasgena çe: problem
nedir anlamıyordum
indzi imana çer: beni duymuyordu
SAAT KAÇ? / JAME KANİ A?
Saat Türkçedeki gibi söylenir. Gantsni (geçiyor) ve go ( var ) kullanılır. Ges ( buçuk ) rakama u ( ve ) ile bağlanır. Karort ( çeyek ) rakama bağlanmaz. Vargyan ( dakika ) ise türkçedeki gibi
soru cevaplarda pek söylenmez.
Jame kani a? / Saat kaç?
2:00; jame ergus a.
5:00; jame hing a.
4:30; jame çorsuges a.
8:30; utuges.
3:15; jame yereke karort gantsni.
6:45; oxtin karort go.
6:20; vetse san gantsni.
5:10; jame hinge das gantsni
8:40; inin san go
9:35; dasin sanuhink go
SAAT KAÇTA? / JAME KANİİN
Saat kaçta sorusuna cevap verilirken, antsadz ( geçe ) ve menatsadz ( kala ) kelimeleri
kullanılır.
Jame kaniin desnevik gu? / Saat kaçta
görüşürüz?
2:00; jame ergusin
8:00; jame utin
4:15; çorse karort antsadz.
5:45; vetsin karort menatsadz.
11:20; dasnumege san antsadz.
8:50; inin dase menatsadz.
hakvan: sabahleyin
gesorin: öğleyin
ges kişerin: gece yarısı
igvan: akşam
darse jame kaniin gepçi gu?
darse jame oxtin gepçi gu
jame kani a?
jame oxt a.
ZAMAN BELİRTEN SÖZCÜKLER
oxt: zaman
jamanag:
zaman
himi: şimdi
araç: önce
hedev: sonra
verç: sonra
kalig:
gelecek
antsadz:
geçmiş
yergvargyan:
saniye
vargyan:
dakika
jam: saat
or: gün
ereg: dün
aysor: bugün
hekuts:
yarın
şapat: hafta
amis: ay
yeğenag:
mevsim
dari: yıl
danum:
sefer, kez, defa
i ver: …den
beri
..nas: …den
bu yana
megal or:
öbür gün
hakvan:
yarın sabah
ays hakvan:
bu sabah
tsorog:
öğlen
igun: akşam
kişer: gece
vağ: erken
tez: erken
vağe:
çoktan, şimdiden, erkenden
uş: geç
emmen işe:
her zaman
bazi: bazen
ter: hala,
daha, henüz
zate: zaten
arten: zaten
HAYVANLAR
gadu: kedi
mug: fare
şun: köpek
tsi: at
eşşağ: eşek
gatir, çori:
katır
hav: tavuk
vareg: piliç
tsag: civciv
aklar: horoz
gov: inek
hort: dana
mozi: buzağı
oçxar: koyun
kar: kuzu
aydz: keçi
ul: keçi
yavrusu
cincuğk:
kuş, serçe
garğa: karga
hohol: baykuş
mağu: arı
budzek:
yaban arısı
teyare: yusufçuk
sart: örümcek
canc: sinek
mecağ: sivrisinek
por: karasinek
tsug: balık
ots: yılan
cicu: solucan
bobol: kurtçuk
karınca:
merçum
xoz: domuz
xiyap: çakal
libard: dişi
çakal
kurt: kayl
ayı: arç
kurbağa:
kord
kertenkele:
xeloz, xelort
MEYVELER
dandz: armut
xendzor:
elma
tamun: erik
nar: nar
portukal:
portakal
mandarina: mandalina
tağtse:
şeftali
muyig, moyy,
mor: çilek
tuz: incir
tut: dut
geras: kiraz
pal: vişne,
kiraz
muş: muşmula
yux:
böğürtlen
xavoğ: üzüm
gağin:
fındık
gagal: ceviz
dzevağ:
karayemiş
maşmug:
kestane
gavun, sex:
kavun
garpuz,
tsemerug: karpuz
SEBZELER
pancar: lahana
pazuğk: pazı
beras: pırasa
biber: biber
sox: soğan
saxtor: sarımsak
lobiya: fasulye
kabak:
tentum
kartopi,
makvali: patates
lilig: domates
hamim: maydanoz
godim: roka
humudiç: yer
elması
xiyar,
varunk: salatalık
patlican,sempug:
patlıcan
ispanak,
şomin: ıspanak
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder