Hamşetsets Kyulturin Ağçig Paxtsenuş, Ağçig Kaşuş

“Meg engeroç me ama tergits kağ i tus ağçig kaşuş kenatsak.”

“Ağçig kaşuş ta? An al inç asuşa hopar” deyi hartsutsadz keda yes indzi.

Merağ enelov inç asuşe bed enele emmedeni ceragdets,  Tam al Hamşetsets lemani xabarove: “Himigu dağakes dalikanli ağadzin ter ağçig kaşuşe inçina ç’kidin” asats hana; “Eyvah indzi modnan tertsenoğa ta kidim, emmen şeyi hazir elluşes bidi” asti yes indzi. Me m’al hede sogmiş aav hana himi oluki gadzgunn al kuka asti, isa ‘ağçig paxtsenuşi’ merağs al merağ enuş menoğa desevi gu. Çunki xabruşe megedena dalgalanmiş elluşi gebadzer.  “A himi tipik meg hamşetsu xabri al gebak”, asuşe me me midkes anstsav. Noren xabare ağçig kaşuşi varan inçbes peyim gu deyi medorele; indzi isa tejar panis vaynan, “Ali çay şinim ta?” deyi hartsenoğ garsone xalesets. İsman meg firsate xelok panetsenuşe medoretsa, “Ha, ali şina ama nor demlenmiş ağadz çayan şina” asti, hoparis eresn i yus put enelov.  Garsonin hede bizdig me vertsadz tsenoves xabruşis hopares haz ağadz unir.  Megedena “aferun orti” xabare engav peynan. Hoparis isa xosuşan yes indzi egi.   “Ee hopar himi isa ağçig kaşuşis varan xosa, im merağs al erta” asti.  Ali modts i yus tarnalov; “İnç enoğes, isu çak inçi merağ genes? Sanki ağçig paxtsenoğes” asats dzidzağelov.  “Ağav, as panes ağav, hopares avalu ağçig paxtsenuşe lizu piyoğa” asti. “Olu ki paxtsenim gu balli g’elli ta” aselov, kiç m’al şoğtsenel ç’gartsadz lafis giyagutse kolk devi. 

An arayin garsonin piyadz nor çayan, anuş meg gum me kaşuş unir u astevil çi. Çayin şuşen gamatsila masayin varan tenelov im modts i tus tartsav; xore şunç me arnelov, “Orti isa daraganis, isa paniyes inçi im midkes piyes gu” aselov. Kani me dekika zate xabrelu umets ç’kidatsadz avalu uyine aşxarn i tus kenats ne xarevetsav. Eresan hede avalu gençluğe midke eguşe desevir gu. Vov inç kidanoğa, inçer abradza, uyinman tus? Norkes araç u xabrin varan egak. Peynan xabar me arnul ç’gartsi deyi, yes indzi serderuşi gebadze u; “Kelxus egadz meg pan me asoğum, soy anguç ti” asats enkveniye gezelov.  “Ağav hopar, meg hadige indzi heyika” asti. Gebav kelxun egadze anlatmiş enuşi: 

“Şad haz ağadz enger me une. Anune Recep Ali er. Merav, Aspadz ramet ena. Tsoreg me polor im açmayin modes pokşets. Bi emmedena vaxetsi, an oxtunake gağva şad gellir. ‘Gağva aav u indzi anlatmiş enuş eyev deyi midkes eyev’ aselov kaşets. Ter hoş eger asuşi oxt obol enelu; “Aye g’ertak! Ergu saati pan me unik” asats telaşov. An oxtunake himigu oreris bes çer, meg oki me ‘gertak’ aser hana, xelok ver kellak g’ertaki, nor ertoğuk, inç enoğuk, inç ama gertak? deyi hartsenel ç’aki.”

Himigu bes aselov bizdig me as oreris haşmetsi dağotse net tibuts. Hopare an oriye himi abradzi bes xetxetalov xabruşe keşetsuts.  “Hala me me gungna, asuşes mava eyev oç.  Mer rametli Recep Ali’in gases, ali inçi me hartsenes gu” aselov bidzig me net tevets.  “Essev an orer, yed kani u ali aman abraki orti” asele, eresin ifademe unir, medz me hamşetsi martun aselov elli çi. Olu ki avalu abruşe midke eyev, olu ki avalu engerdake, vov kida dağautinin xelarutinniye…

“Campa engak ama çaxin gedreduşe ter ergu saat al ağadz çer. Corin meçe gertaki ama Recep Ali’yin por tsave ter sorvadz çe. ‘Da Recep Ali! İnçel asel, inç ağav?’ gasim, ali indzi, ‘mani mani’ gaser rametlin. Zate xabrelu aman asman ges saat me campa kenatsak. Tsaxudin meçe avalu hedev panetsutsadz otkentsi campanine. Ama emmen ije tsaxudin meçe engerdatsmiyove joğvevadz xişir mağarayi bes dağ me unaki, ‘hala meme andağ pobik, andi inatn i tus ertoğ çim deyi mitkes antsutsi inç xapim” asats hopare.

Merağes al aveli şadentsav, kez inç elloğa deyi. Rametlin zate xosel u kut kut gerta, isa hopars al ‘xişir mağaratsan inatn i tus ertoğ çim’ gasa, anlatmiş ağadzin put enim hana. Hala put enik ta as panes inç dağ poboğa?  “Ee hopar xişir mağaratsan inatn i tus kenatser oç ta?” asti. Hedn al ol orta hesap enel u engerdatsmiyove g’ertaki hana anal hede teyi. Çen astadz unna oç, “tun pir mankukas kiç me sabirli aği dağa” asats. “Ağav hopar! Al tsen elloğ ça indzman” aselov çen hedev pişman elluşes kidatsadz xabar me devi. Hopare xabruşe keşetsuts:

“Xişir mağaran pobetsak. Şidage entame şaşurmiş ayi u as or midkes ka hana ali dzidzağigum.  Mer anxerk megal engerdakn al andağn eni. ‘Da tuk hosa inç genek’ asti.  Rametli Recep Ali’yin al yabancin çeni.  Mege hokuroçe dağan Şabane megale ergusis al enger Pelul’ner. Apvenoun memek hadig percu gar.  Ama apvenun percun pernuşnoun put enes hana aser xoz bedgenin g’asedi. Ergusn al rametli ağadzin himi, genc genc antsan kenatsin megal aşxarn i var dağake. ‘Hala me me nestik’ asats, inçak hosa zate xabroğ çelloğ Recep Ali’n.  Anlamiş ağa, dart me go ama inç darda. ‘Gunga’ asti, yes indzi.  Pelule, ‘inçbes enoğuk’ deyi indzi hartsuts. ‘Da inç, inçbes enoğuk?’ asti. Entame Pelule Recep Ali’yin modn i tus yed aşets. ‘Da tun inçik aster oç ta?’ deyi hartsuts. Rametlitsan tsen m’al a elav oç. Keloxe arçetn i var gaxtskets. ‘Allayisa Pelul inç ağav? Hala me me asa’ asti. Pelule Recep Ali’yin tarnalov, ‘Aspadz xayir da, da tun inçbes martes?’ asats serderelov.  ‘Da gunga tun, obol aa martud’ asele Pelule gebav anlatmiş enuşi. ‘Neketu kağs i var ertoğuk, aha isa tsen m’al a, şunç m’al a hanoğ çelloğis hama ağçig kaşoğuk’ asats. Entame anlamiş ağa Recep Aliyis darde şad medz darda. 

Neketu kağ astadze manavi kağa. Hem mezi zate haz enel çin, hem al or lusis meçe çelluşi pani xarevetsak. ‘Hala viyelek, kaletsek’ asti. Elak adzu campan, tsaxudin meçnine gertak. Apvenus ergu percutsan tus inçik çunik. Pelulin modts i yus tsendevi. As kidana gu ağçige vova vorostmana deyi. ‘As panes inçbes elloğa, tsoregvanes polor asman pan gelli ta? Asa hala’ asti.  Şabann al, ‘kişernoun inç ağav u zores ağçig kaşik gu’ asats hana, yes tusterutsi. ‘Da tun al inçik ç’kidedi ta?’ asti.  ‘Da ça’ asats oç ta! Şabanin al magarsam, rametlin indzi u inçbes tsendevadz uni hana, aman tsendevadz unin. Hedets i yus tartsa. Şabanin, ‘tun inç gases?’ asti.  Me m’al arçets i yus tarnam gu hana, im arçetu Pelulan yerek çors adim nen antsadzim.  Aman mani mani kaluşas ça, maga meroke arçetvenun medz arçe desadz unin u anu hama gungadzin. ‘Himi inç enoğuk?’ asats rametli zate tsene elloğ çelloğ  Recep Alin.  ‘Tseniyet ellelu bed aek’ asti. Aspadz lusin meçe bargetsena bitunin al. Rametli meg hoparis nasihate midkes eyev an çağe.  G’aser ta, ‘arçe tsaxudin aşnan arçevenut ella hana zate jajek oç, umets nemağelu gantsni g’erta’

Ama aye put aa ta mer Recep Alis inç g’ena? Kedane modn i var terçuşi gebav tsaxudan hede, arçun al xuye aviyetsav. Arçe mezi obol aav, Recep Aliyin paxats dağn i tus bodurdgelov terçuşi gebav. Mek al as campi arçun hedetiyan terçuşi gebak. Me me desneki! mek bituns al Recep Aliyin inçik g’elli deyi vaxik gu.  Arçe emmedena gungetsav. Mek şaşurmiş aak, menatsak. Egadz dağern i tus put enuşi gebav.  Yes an çağe varamedki ağa ta, asu mağaran as polors a. Olu ki tsak al uni. Rametli hopares emmen ije aser indzi anlatmiş g’ener. Sadekeniyes devvadzer u isa dardas al isa isman xalesetsak.

Ama al tsaxudan tayva ertuş ellil çer. Kiç me vaxetsak.  Kede inçak. An oxtunake as oris bes çer. kedanuke xore g’elleni. Medz medz dzariye kedoun varan bargadz g’elleni. Anu hama şad tejar g’ertak neketu kağn i vari campeniyes kiç m’al ergentsadzer. Vakits al nağtsav. Ağav ikendi inç enoğuk inçbes enoğuk ter inçik balli ça.”

Merağes kiç m’al vaxviyelov şadenuşi gebav. Hopares vatsunuhing darvu polor ağadz panoun varan xabra gu. Ama kides ta ter as paniyes ereg as or abradz, kelxun egadzi bes teve erese otke keloxe aman heyecanli jaja gu.  Hoporin heyecanin xarevuş çelluşe mumkin çer.  ‘Kedin meçn i var inçbes kenastik tatvelu’ asti vaxviyelov vaxviyelov.  ‘Tun indzi me me tatva, aman keşetsenim’ asats gaveciyin desetsenelov. ‘İnç xemoğes?’ asti. “Pembalu çayan xemim, heyika. Al inçik uzel çim’ asats.  Yes al xelok ergu çay asele,  ‘andi hedev’ asti. 

“Kedin meçi kariye medz medzeni, varvenine tusterçelov g’ertaki. Ama an dzariye gan hana” asats, entu minaren desetsenelov;  “İna minareyin çak ergus gelleni. Ağadik medz dzaroun me me dagnine me me varanine nen antsnelov g’ertaki. Bituns al açmayin tadelov tadelov civayi bes ağadzik. Luyi bes aki, As ori dağotses bes meg or me tadil çaki, Tsun, tsemer, çax asel çaki, taak Xopa u hedev asman sorvadzaki. Rametli im dade mezi al asman sorvetsutsadz unir. Dane nestil çer ‘genc iken tadoğes u halivorutined çunnevor ellis oç’ asuşe anguçvenusa.  Aha meg otkes guyetse meçna” asats dzidzağelov. 

“Rametli im dade şad kaşadz unir as i var egadz oxtunake çunnevorer. Kiç me tsaxudan çart ağadz unir, meg jemnetsak.  Recep Alin, Şabane, Peluln al bitun indzi beser, bitun tadetsak. Per hala vordağes orti” asats gaveciyin. Çayan gum me kaşets xabruşe keşetsuts.

“Da mek inç xabraki gu, vordağ menatsak” deyi indzi hartsuts. “Kedin menatsak. Dzariye, kariye” asti.

“Haaa, aselov şunç me arav. Dzaroun şad tejarutin kaşetsak, tatretsutsin mezi. Ama im xelkes ter arnul çi, as panes orn u zorus meçe inçbes elloğa, enel garnoğuk ta deyi yes indzi g’udim.  Arçetvenun karoun varanine tusterçim gu. Dzaroun dagnine, varanine nen gantsnim gertam.  Meg arayi me Recep Aliyin tsene eyev hedetiyas. ‘Da gamats kaletsek’ asats hana, pokşetsa. ‘Olan’ asti, ‘Me me gamats me me mani mani gases. Tun ayar çunis ta?’ asti. Ama hedev al asuşis peşman ağa.  Magarsam marte sahadz engadza, kedin meçe bargadz dağnan boloka gu. Şad mani mani g’ertam imiş u, hedetiyas me me Pelule; an al dase metro kal gartsadza. Megalotse me me tseniye imanaki gu. Gungadz dağnous  meg dzari me hedetin menatsadzeni, desnul çigaraki.  İnçina hana bed aak Şabanove Recep Alin al egin modvenis i yus.” 

“Ternu campan al erapnadz unaki . Plan me ayi. Recep Aliyin ‘tun indzmov gatsi’ asti. Megalotse, ‘Tuk ergused entin i yus kenatsek’ asti. ‘Ama san metro çarpaznous, arçetvenus ertoğek’ asti. ‘Da, inçi arçetiyan gertak’ asats Pelule. ‘Pelul hedev g’asim kena’ asti. Put ayi hana Pelule Şabanin ‘aye’ g’asa. Pelule rametlin şad temiz dağaer.  Zate xiyam ç’kider me me gyuvenmiş elluşe bidir megale inçu ased g’ener.  ‘Nor g’ertas Pelul’ asti.  Rametlin al; ‘Da kenatsek aster oç ta?’ asats serderadz tsenov me.”

“An çağe medoretsi ta u bitunis al serdiye liktsadza. İnçina hana anots anlatmiş ayi.  ‘Kağn i var modignak gu, inç g’elli inç çelli gu, tuk arçetvenus g’ertak ama meg okets me desnek hana mezi tsen tsketsek.  Govoun hedkiye isa polores go ta ç’go ta deyi mek anlamiş g’ellik. An çağe bidatsadzin bes tidaağ g’enik’ asti. Pelule Şabanin, ‘Anlamiş ağar ta’ asats. Şabann al, ‘Şaşes ta inçines! Kena kelxas’ asats. Ali elak campa g’ertak. Recep Alitsove meg kelox menatsak hana Recep Aliyis peynan xabar arnuşi tadim gu.  ‘Ağçige umotsmana? Deniye vordağa? Ağçgane usti vegalnoğuk?’ asti. Mer rametli Recebis peynan xabar me ellel çi. İna dzariye ta xabrin taa Recepn al xabroğa. İnçi me midkes eyev. Recep Aliyis mayre Xopa i var kenatsadzer. ‘Hala me me gunga’ asti. Arçeves ari, ‘ku mayre kida ta?’ deyi hartsutsi. ‘Ça’ asats. Kelxus varan i var yep eladz çure inçav. Mayre Xopa i var ertalu indzi astadz unir, “Recep Aliyis Xopa u kerus torove garkoğum” deyi. Himi inç enoğuk?  Ya Xopa u ağçige hede piya hana!”

“Recep Aliyin zate inçik aselu, ‘kala ertak’ asti. Kiç m’al sirdes elav. İnçina hana, Pelulove Şabanan tsen elav oç ter. ‘Ta kidim, umuets desan oç, me me tsen dam’ asti.  Tsaxudan campan elluşi al kiç me menatsadzer. Kağe mednuşi dağin pobuşi vara aki. Tsen devi Pelulin ama indzi yed tsen tsketsin oç.  Otku tev perevetsan. Kez gapan engan ta? İnç ağav! Manavnun kağin hudutnoun meçn i tus medadz aki. Martike mezi hed şad sird unin, mek al emmen ije gağva genik. Bikmiş ağadzin mina. Me m’al, pir uduş u kağn i tus yed tarnuş go panis meçe. Rezil elluş al go. Yes aser medorele, dağotsman tsen kal çi ter. Temengil ç’gartsa tustera entin antsa, me m’al inç desnum!”

“Şabane dzari me dage bargadza, resmen kun ağadza. Pelule polore desevil çi.  Şabanin otkoun otkoves şebetsenelov zartetsenim asti ama Şabane tiki bes hivandutin unir. Zartir hana polore vov u go şebetsener gu. Amur meg padme apes ari.  Şad serderadze hokin varetsenuş g’uze.  Astadzes ayi. Kiç me teves dzandra, Resmen kani me hadig şebetsutsi. Me me desnedi, ude gudamane engav. Xelari bes Pelul, Pelul deyi bolokuşi gebav. An jame perevetsak deyi vaxets. ‘Tsened gedra’ asti. ‘Me m’al bolokes gu ta? Pelule vordağa? Tun inç genes?  İnçi bargadzes? Mek nor g’ertak? Tuk inç enuşi tadek gu’ deyi gorçelov tem ela. ‘Pelule yed kenats tayvar, percuyin hedetiyan’ asats. ‘Da inçi percua? vordağa?’ asti. Şabann al, ‘İnç kidim. Neketin gatsine vartskadz uni çvane gabats dağnan, varamedii ağadz ça’ asats. ‘Aspadz xayirniyed da! Mek entin bedgenik meged bargadzek, megaled gatsini hede g’ertak, mek al xabar çunik. Aha yes g’ertam. Entin maşmeketse dage bedgenik, teviyed mani mani pernetsek’ aselov yes entin i yus kaluşi geba.”

“Receb Aliyin mode kenatsi. Dağis xabretsenuşes bidi kağe egak ter meg percuyin pane erapnel ç’gartsak.  ‘Da me me indzi hede xabra’ asti Recep Aliyin. ‘İnç merağ genes’ asats oç ta şaşi bes! Kides ta mek kedts i var tsuk pernuş egadzik. ‘Recep Ali mek is i var inçi egak me me asa’ asti. ‘Ağçige arnuş egak, inça eguşniyes ç’kides ta!’ asats oç ta me m’al. Şaşurmiş ayi menatsi.  ‘Da ağçige vordağa? Um ağçiga? Dune vordağa?  İser inçel ases’ asti. ‘Çağtsutse diroçe ağçigna. Himi erzevin mayrove kaan g’ena.’asats. ‘Da inç gases? Himi kaan enuşe usti kides? Niyaze desar ta?’ deyi hartsutsi ana; ‘Ku modt i yus açmayi kalu araç, is i var egi, put ayi’ asats.  An arayin Şabanove Peluln al modvenis egin. ‘Percun keda oç’ asats Pelule.  Apvenus meg percutsov ağçig kaşuş g’ertaki. An al gors enik gu” asats hopare dzidzağelov. 

Dzidzağuşi durum gonnuşe patser. An oxtunake meg hadig bidzig gatsinov me nor kenatsadzin.  “Hedev inç ayik hopar? Yed tartsak oç ta?” Kelxus inç egoğa deyi zate medorelu xabruşe keşetsenuşin hama isa hartsumes hartsutsi. 

“Olan meg zate inçiga vaxeçik! Hamşetsiyik! İnçi yed eguşa, xelari bes xabremi”  asats. “Haba yes al Haşmetsiyim ku gorçuşad inçi vaxetsi” deyi  midkes antsav ama aye u himi asa.. Kiç me tatradz lemanir gu. “Megaln al hedev anlatmiş genes, ta g’uzes, himi ara dak” asti. “Ça! ça! Zate kiç menats” aselov keşetsuts xabruşe.

“Kağn i var eyice modigtsak. Recep Alin resmen kerni gu. Peluln al heyecanliya.  ‘İnç enoğuk? İnçbes enoğuk?’ deyi inkuyinke xabra gu. Put enik ta inç elloğa deyi yes al medoruşi geba. Recep Aliyin, ‘Aye hosa’ asti. ‘İnç ağav’ asats. ‘Erdzevare vordağa? Vordağ kaan genin iser?’ deyi hartsutsi. ‘Egak aha isa germas tarnak hana, an daği posinin’ asats. Astadz dağe kağin keloxner. Kiç me neketin çağatske go. ‘Tsene g’erta, isa millates gorçedin hana inçer g’elli’ deyi teme g’ertak, teme medorelu enel çi garim. ‘Aha, isa dağsa’ asats Recep Alin. Me m’al inç desnum! Kaan enoğniye mayrn u ağçige ça, bitun kağetsik andağin; aman şad desevin gu. ‘Tuk hosa menatsek’ asti dağotse. Kağdutsila modigtsa, kani okiyin deyi merağ ayi. Da me m’al hamretsi hana, san oki apvenun pergiove kaan genin.” 

“Tartsa egi dağotse modn i tus. ‘As panes tejar ça’ asti dağake rahatnan deyi. ‘İnçbes elloğa? Kani okiyin?’ asats Pelule. Himi yes asots, san okiyin asim hana vaxveyigun deyi ‘çors okiyin’ asti. Recep Alin açvenous meçn i yus put aav. Anu açveniyoves tsened hanemi asuşi bes put ayi. Recep Alin inçi tsen hanats çunir an al anlamiş ağa. Rametlin hakvanetsma egadz put ağadz unir hana san oketsn al desadz unir.  Ama illa ağçige paxtsenuşi ama indzi al tsene hanadz ç’unir. Megal okn al zate inçik ç’kideni.  Ali Recep Aliyin tartsa ‘harsine mayrin anune kides ta?’ asti.  Ama kides ta yes hekyat anlatmiş genim. Şabann u Pelule vertskadz tseniyove dzidzağuşi geban. ‘Tseniyed gedretsek’ asuşis varan tseniye gedretsin. Recep Alin ‘Emine a’ asats. ‘Eminen vova?’ asats Pelule dzidzağelov. ‘Kaynana’ asats Recep Alin kiç m’al sirde ellelov.”

“Xoske ari, ‘Hala himi gungetsek indzi erand me anguç tiyek asti rametlinoun.  Yes himi an i var, gendotse modn i var ertoğum. Mayrove ağçige is i ver piyoğum’ asti. Bitunin penyenin pats menats. ‘İnçbes elloğa’ astin. ‘Şad tejar ça’ asti. İm planes hazirer. ‘Tuk çağtsutse campun bed aek’ asti. Campa astadzes, adzu campa. ‘Elli çi, menenak ertal mi’ astin ama yes anots inçik al a anguç tenel çe. As panes biyemedena geptsenuş g’uze.  Tartsa gendotse kaan ağadz dağn i tus, erzevarn i yus ertale inçi m’al midkes eyev. ‘Yes isots inçik asti oç, genoçove ağçige arnum kam hana inç enoğuk hana aner anlatmiş enelu nor gertas’ asti yes indzi. Germayin vaynan yed tartsa.”

“Mer oke indzi desan hana heyecan, telaş ayin.   Şabane xelok tusterav hartsuts, ‘İnç ağav? Vaz antsak ta? Mer kağn i tus g’ertak ta?’ asats. Recep Alin a Şabanin tarnalov, ‘Yes isa panes as or tamnelu orok ertal çim. Tuk nor u g’ertak kenatsek’ asats.  ‘Yahu me me tseniyed! İnçetsu tarnuşa! İnçetsu vaz antsnuşa!  İsa panes ağadik golayi pana ta?’ asti. Pelule, ‘Da me me gungetsek, marte me me xabra’ asats gorçelov. ‘Put aek’ asti, ‘Yes isa Recep Aliyis kaynanayin u ağçige as i ver piyoğum’ asti. ‘Hosa kam hedev yes tser modvenud arelmiş elloğum. Pelul, Recep Ali tuk ergused evci kedan istus, Karepelit kağe ertoğek’ asti.” 

“Egadz campenus tam tars ertuşniye bidir perevuş çelluşi hama. ‘İnç enoğuk? Um mod ertoğuk andağ?’  asats rametli Pelule. Meg anun me devi, an al cançer gu. Tam al kenatsadz kedin hedn i vari campun modig tsaxudin meçe dun me gar. Dirn al Xopa Makriyalu egadz meg Hamşetsi mener.  Yani amur dağ xerge gu dağotse ook kednul çigarer. Kedneni hana al arnul çigareni.  Hem al an kağe mer kağin tergits kağer. Hem al Haşmetsi xesimner şad unaki.  ‘Ağav’ astin, ‘Tun nor ertoğes Şabanove’ astin. ‘Mer kağn i tus tarnoğuk yarar hede’ asti. ‘Da tsezi pernin gu, pağçil çigarek’ asats Recep Alin. ‘Yes al an g’uzim zate! Mer hedetvenus hedev engin, tuk al rahat rahat kenatsek. Al inç g’uzek’ asti.” 

“Tam uzadznus bes elloğer ağçign al mezi hede kidanoğeni. Naysa anlaşmiş ağak. Yes norkes tartsa ali campan i yus. Apus zate inçik ç’go. Lazdin meçe meda.  Bolokelov, ‘Horkur! Horkur!’ aselov kaan enoğ gendotse mode kenatsi.  Meçvenun emmenu medz genoçe mode kenatsi. ‘Horkur’ asti, ‘Yes vetu kağanim. Çağatskin ama egi ook ç’go.  Millatn al çağtsutse megdağvadzin. Yes al alur unim arnoğum ama ook ç’go çağtsutse’ asti. ‘Hamşetsiyes ta?’ asats manav genige. ‘Ha’ asti. An arayin put ayi Recep Aliyin kaynanan elloğe varamedi ağadza, genign u ağçige eyev. ‘Çağtsutse tun inç unis?’ asats. ‘Alur une obol ağadzune himi arnuş egi’ asti. Genige indzi pats açvi desevetsav.  ‘Vov xergets kezi istus’ asats.  ‘Çağtsutse modi dane hartsutsi,  aner al ‘hona veri posin kaan genin’ astin, an hama tser moded egi’ asti.  Genige inknuyinke xabrelov ‘halla halla kez marte çağatske obol aav nor kenats’ asats.  ‘Aşe aye ertak hala asats’ ağçgane.”

“Emmen şe umiş piyadzis bes gerta deservir gu.  Genign u ağçige arçetis, yes al hedetvenun g’ertak.  Erzevaran elak, campu kiç me xabruş g’uze genoçove.  ‘Horkur yes alure arnoğum ama himi varas pox çunim, hekuts ali egoğum entame dam hana elliçi ta?’ asti. Genige, ‘Ta kuzes zate piyemi! Heram genim’ asats. ‘Ağav horkur peyim oç hana heram genes’ asti. Me me ergus al xabretsi genoçove german tarnak hana aşxares xeçoğa.  Tam elak oğe tartsak neketin i var yes me me selvelatsi. Kukag hazir ağik asuş uzetsi. Genige tars tars put enelov, ‘inçi selvelatser’ asats. Şupelenmiş ağav deyi udes gudamants i var nir engav ama vaxes balli ayi oç. ‘Horkur’ asti, ‘İm tsin neketis gabadz unim modn al bidzig ağpares go, vaxa oç deyi selvelatsi’ asti.  Genige avdats.”

“Hing dekikeyi çak al kaletsak mer oke pose elan. Cotin dengvadzin ‘olan al inç gungadzek’ asuşes tammelu, genige gebav gorçuş bolokuşi. Xelok piyane xepetsak, amur amur pernetsak. ‘Horkur’ asti, ‘İsa ku ağçiges isti istus mezi hars elloğa’ asti. ‘Tun zate merağ enes oç dağan al mayrn u dadn al erand oluşağin’ asti. Ağçgane zate ude gudamann i var nir engadzer. Varan hal menuş çelluşe eresan hede balli g’ellir. Recep Alitsove Pelulin ‘hade’ asti. Ağçgane amur pernelov teviye gayişove gabetsin. Piyann al laçağove amur me xepetsin, campan engan. Nor i tus ertuşniye genige desnu oç deyi genoçn al perentske vayi bargetsutak. Merotse hedetvenun bolokelov, ‘Tsaxudin meçnine zate gungelu kağe pobetsek’ asti; genoçe şaşurtmiş enuşi hama.” 

“Pane erapnetsak kide, hama meg dard m’al menatsadzer.  Genoçe inç enoğaki? Obol enaki hana xelok gorçoğ bolokoğ millatin varanis joğvoğer. Metnuşi kiç me menatsadzer. Himi mani mani enuşniyes bidir. Medoğume engelu kağe pobuşniyes bidir. ‘Şaban’ asti, ‘İsa genoçes hosa gaboğuk.’ ‘İnçbes! Hosa obol enoğuk ta genoçes?’ asats Şabane. ‘Ça’ asti, ‘Tun hala me me piyane gaba horkuris’ asti. Barventsadz geniger zate, an al rametli ağadza aspadz ramet ena. Kani me hadig laçağ unir kelxun. Meg laçağe vegalav piyane amur me gabets. Yes al, meçus gayişe hanetsi, genoçe otkoun varan teyi,  meg dzarm i tus otkoun hede gabetsi. Şabanin al, ‘Da hana gayişet’ asti, anu gayişovn al genoçe teviye hedetiyan hede dzarn i yus gabetsi.” 

Artuk tem engil ç’gartsa, ‘Hopar isa inçbes pana! Avale isman paner inçbes g’eneki’ deyi kiç me gorçelov hartsutsi. ‘Dağa’ asats, ‘Mankedvimi, gunga me me tamnim. An çağe inçi isman aak deyi al anlatmiş genim’ asats. ‘Ağav’ asti mecburi, halivor hoparis.  Xabruşe keşetsuts. 

“Şabanin hamşetsnak asti ta, ‘Tayva kena, andi hede açvit genoçes varan elli, yes kaan enoğ gendotse mode ertoğ egoğum’ asti. ‘İndzi hosa obol ene mi’ asats rametli Şabane. ‘Da kena bed aa indzi’ asti. Yes ela oğe norkes, terçelov kenatsi gendotse mode. Ali ‘Horkur! Horkur!’ aselov, araç xabradz genoçe mode kenatsi. ‘Horkur’ asti, ‘İndzi hede egoğ genige engav, otke tsav eyed, ta kidim kalel çi gara’ asti. ‘Vordağa orti’ asats genige. ‘Oğane hedetin campun varan nestadza, ağçign al modna’ asti.”

“Meg hokets m’al modvenus arnelov gendotsmiyove campan elak. ‘Andağ menenagin’ asti, ‘Yes araç terçim’ aselov modvenun heruntsa. Egi gabvadz genoçe mode. ‘Horkur, zate vaxe mi. Kezi kagoğun, tun vaxesoç’ asti. Ama genige modts i tus meg put enuş me unir, kides ta indzigi udoğer. An arayin Şabann al pose elav modes eyev. Genoçe desevadz dağmine campa engak. Kağin semtn i tus g’ertak ama hedetvenus inç eloğa deyi al merağ g’enik. Şabanin ‘Gunga!’ asti. Yed egi meçes rahat çer gendike kalu genoçe gabvadz andağ vartenuşe.” 

“Kiç me bed aak. Aşetsina gendike desevetsan, gabvadz genoçe desan hana kelxenin i ver, miya piyan bolokuşi geban. Mek al, al hedetvenis put enelu terçelov terçelov kağe pobetsak. Orok dağ gungelu patsxa me kedak andağ bargetsak. Hakvan emmedeni Karapelit kağe kenatsak, dağotse mode pobetsak. Anots al andağ desak hana serdiyes me me rahatsav. Andi hedev al erand erand abretsan kenatsin, mezi al isa hatiras menats.”

“Himi ku hartsutsats hartsume kam” asats hopare. “Orti put aa! Avale mek turtsevants Xopa’tsan egadzik deyi mezi ook haz enel çeni. Manav’niye mezi ağçig al dal çeni. Mek al mecbur menaki gu ağçig kaşuşi. An oriye abradzik deyi mezi gorçemik’ aselov xabruşe erapnets…

Engerdak;  Kiyadzniyes şidag ağadz pani varan kervadz kira.  Kirin meçe; avale Hamşetsinoun şad me ağadz, ağçig paxtsenuş, ağçig kaşuşi varan, anune im varas barvadz, mena, meg medzvorov me xabruşas hedev isa kires kiretsi.  Anlatmiş enoğ hoparin anune uyine uzadzin bes pose teyi oç. Kiris meçe panetsutsadz anunniye şidag abradz martotse anunna.

Turkça Kiroğe: Şerif Sarı

Tartsenoğe: Yusuf Vayiç

Şidgoğnin: Mahir Özkan-Hikmet Akçiçek

Gor Dergisi Sayı 2 Bahar 2015